Андатпа
Ұсынылып отырған мақалада қазіргі күні кәсіби қазақ тілінен мамандықтарына қажет терминдерді меңгертетін. сөздік қорын байытатын және мәтіндік жаттығулар арқылы кәсіби дағдыларын қалыптастырудың электрондық сабақ жүйесі жасалып беріліп отыр. яғни компьютер мүмкіндіктері арқылы студент білімі мен тәжірибесін пайдалана отырып. жеке немесе топпен белгілі бір максатқа жете алады. Берілген мәтіндер мен тапсырмалар студенттерді ауызекі сөйлеу дағдысын қалыптастыруға. сөздік қорын молайтуға, сауаттылығын арттыруға, жалпы білім деңгейін көтеруте көмектеседі.
Қазіргі күні мемлекеттік тілді оқыту мен үйретудің әдістемелерін жақсарту, оқытудың жаңа технологиясын, озық тәжірибелерді қолдану талабы күшейіп отыр. Осыған орай «Мемлекеттік тілдің қолдану аясын кеңейту білім беру жүйесінде, ЖОО-да білім мазмүнын, оның құрылымдық жүйелерін жаңартуды, тілді мамандыққа қарай бейімдеп оқытуды, мемлекеттік тілде оқулықтар дайындау, төл оқулықтармен қамтамасыз ету - негізгі міндет» деп ой түйіндейді Б.Қасым «Инновациялық технологиялар - мемлекеттік тілді оқыту әдістемесі» атты мақаласында. [3].
Білім беру жүйесінде электронды сабақтарды қолданып, үлкен табыстарға жетуге болады. Электронды сабақтарды пайдалану барысында студент екі жақты білім алады: бірінші - пәндік, екінші - компьютерлік білім. Электронды сабақтарды пайдалану студенттің өзбетінше шығармашылық жұмыс жасауына, теориялық білімін тәжірибемен ұштастыруына мүмкіндік береді. Мысалы: кешенді тапсырмалар арқылы тілді оқыту. Электронды сабақ арқылы студент көптеген қосымша материал ала алады, осы алған материалдарын компьютерден көргендіктен есінде жақсы сақтап, олардың өзбетінше жұмыс істеу қабілеті қалыптасады.
Үсынылып отырған сабақ үлгісі қазіргі күні мамандықтарына қажет терминдерді меңгертетін, сөздік қорын байытатын және мәтіндік жаттығулар арқылы кәсіби дағдыларын қалыптастырудың электрондық сабақ жүйесі жасалып беріліп отыр, яғни компьютер мүмкіндіктері арқылы студент білімі мен тәжірибесін пайдалана отырып, жеке немесе топпен белгілі бір мақсатқа жете алады.
Берілген мәтіндер мен тапсырмалар студенттерді ауызекі сөйлеу дағдысын қалыптастыруға, сөздік қорын молайтуға, сауаттылығын арттыруға, жалпы білім деңгейін көтеруге көмектеседі. Сондай-ақ мақалада оқытудың төрт элементі басшылыққа алынған. Олар: сөйлеу, түсініп тыңдау, оқу және жазу. Аталған жұмыстар тақырып бойынша кешенді түрде бір-бірімен сабақтастырыла, байланыстырыла отырып жүзеге асырылады.
Электрондық сабақтарды орындау барысында студент белгілі бір тапсырмаларды орындай отырып, тақырыпты меңгеруде тереңінен бойлап және де әрбір сұраққа жауап беру- студенттердің ой-өрісін кеңейтуге, қазақша тілін дамытуға, сөйлеу дағдысын қалыптастыруға мүмкіндік береді. Сондықтан төменде ақпараттық жүйе пәнінен бірнеше жыл қарастырып, тәжірибеде қолданып келе жатқан электрондық оқулығымнан алынған бір сабақққа жасалған кешенді үлгіні назарларыңызға ұсынамын. Сабақтың тақырыбы «Бүкіләлемдік ғаламтор және оны тиімді пайдалану».
Мәтін
Интернет деген не?
Интернет дегеніміз - ең белгілі қол жететін жалпы желілердің бірі болып табылады. Интернет - ешкімнің меншігі емес. Интернет желісі тұрақты құрылым емес, сондықтан оның пайдаланушылары ұдайы өзгеріп отырады.
INTERNET желісінің дамуы қашықтық ұғымын жоққа шығарып, планетамыздың кез келген нүктесін бір-бірімен бейнелі түрде байланыстыруда. Оның құрамында миллиондаған компьютерлер, компьютер терминалдары және қарапайым пайдаланушы адамдар бар. Кейбір есептеулер бойынша екі миллиондай компьютермен 30 миллионға жуық адам жұмыс істеп жатыр. INTERNET желісіне күніне 1000 компьютер қосылады екен. ISOC президенттің жақында INTERNET желісін пайдаланушылар саны бір миллиардқа жетеді деуі бекер емес шығар. Сол себепті INTERNET бізге «даналық көзі» болып көрінсе де, оның өзін қалай пайдаланатынымызды білген артық болмайды.
INTERNET желісін алғашқы дүнпеге келтіруге себеп болған 70-жылдар басында AKJII қорғаныс министрлігінің APRANET компьютерлік жүйесі болып саналады, онда сотые жағдайында байланыс желілерінің жұмысы зерттелген еді.
Оқылым
«Интернетттегі ауқымды іздестіру жүйелері» атты мәтінді оқыңыз, тапсырманы орындаңыз.
Интернет желісіндегі мәліметтерді миллиондаған мекемелер даярлайды. Әлемдік желідегі ақпараттарды тез тауып алуда іздеу серверлерінің көмегі зор. Оларда мыңдаған іріктелген құжаттардың, сайттардың адрестері сақталады. Көптеген іздеу серверлерінің ішінде кең тараған іздеу каталогтарьфсіігесіогіез) мен машиналары (search engines) бар.
http:Wwww.altavista.com - AltaVista
ақпараттық іздестіру жүйесі 1995 жылы желтоқсан айында ашылған.
http:Wwww.hotbot.com -HotBot - іздестіру жүйесі арқылы құжаттар ішінде кездесетін бір немесе бірнеше терминдер арқылы, жеке фразалар бойынша іздестіру мүмкіндігін береді.
http:Wwww.google.com - GOOGLE ақпараттық іздестіру жүйесі 1999 жылы қыркүйек айында ашылған.
http:Wwww.yahoo.com - Yahoo - тез іздестіретін анықтамалықтардың бірі. Ақпараттарды жеке сөздер бойынша немесе классификатор бойынша іздеу мүмкіндігін береді.
http:Wwww.aport.ru - Апорт - ақпараттық іздестіру жүйесі алдыңғы қатардағы іздестіру жүйесіне кіреді.
http:Wwww.yandex.ru - Яндекс - ақпараттық іздестіру жүйесі 1997 жылы ашылған. Бүгінгі күндері базадағы индекстелінген құжаттар көлемі 33 милионға жуық.
http:Wwww.ranibler.ru - Rambler - іздестіру жүйесінде Россиянин және ТМД елдеріндегі серверлерде орналасқан 12 миллионға жуық мәліметтер индекстелінген.
Қазақстан Республикасының анықтамалық іздестіру жүйелері:
http:Wwww.site.kz - "Весь WWW-Казахстан" - Қазақстандық іздестіру порталы, ол Интернет элеміндегі жүздеген мың серверлер мен сайттарды табуда көмек береді.
http://tabu.nursat.kz - TABU іздестіру жүйесі KZ доменіндегі ресурстар мен қатар Қазақстаннан тысқары жерлердегі еліміз туалы веб-парақтарды іздестіруге арналған.
http://akolya.hypermart.net - қазақ тіліндегі ақпараттарды, веб-парақтарды іздестіруге болады.
Мәтін бойынша кестені толтырыңыз.
зат есім |
сын есім |
сан есім |
етістік |
Қажетті сөздер: жүзеге асыратын, көруге болатын, қолданылатын, интперактивті сүхбаттасу.
Сүхбат
- Сүхбат
«Интернеттің адам өмірінде алар орны»
- Біріншіден, интернет деген не?
- Интернет - желілердің желісі. Интернет - кең (ұлан-байтақ) желі.
- Интернеттің адам өмірінде алар орны қандай?
- Интернет адам өмірінде маңызды рөл атқарады. Мысалы, электрондық пошта, скайп және т.б.
- Интернет не үшін керек?
- Интернет ақпаратты айырбастау үшін, қарым-қатынас үшін, мәлеметтер іздеу үшін және т.б.
- Қазіргі уақытта көптеген адамдар интернетті не үшін пайдаланады?
- Қазіргі уақытта көптеген адамдар интернетті электрондық поштада карым- катынас үшін пайдаланады.
2-Сүхбапі. Мына тақырыптарды пайдаланып, сүхбат күрыцыз.
А) Интернет әлемдік кеңістікте.
Ә) Интернеттің адам өмірінде алар орны.
Б) Интернеттті тиімді пайдалану.
З-Сухбат. Сүхбатты оқып, қазақ тіліне аударыныз
- Сәлем!
- Сәлем!
- Сен электрондық поштаны пользуешься?
- Иә, мен пользуюсь.
- Маған электрондық поштаның мүмкіндіктері туралырасскажи?
- Жақсы. Сен электрондық пошта арқылы достарға хат сможешь отправить.
- Хат қана ма?
- Жоқ. Электрондық поштаның хаттан да басқа сурет, бейнелік мәлімет, дыбыс, бағдарлама және т.б.
- Поштаны қалай создать болады?
- Бұл өте оңай. Саған http://mail.ru сайтында зарегестрироватъся керек.
- Болды, ма?
- иә.
- Рахмет. Cay бол!
- Cay бол!
Қайталау
Тапсырма № 1: Сұрақтарға жауап берiңiздер.
- Интернет қызметі дегенді қалай түсінесіз?
- Интернет қызметінің қандай түрлерін білесіз?
- Іздеу сервері дегенді қалай түсінесіз?
- Домендік есім дегеніміз не?
- Интернетке қосылу үшін не қажет?
- Электрондық пошта дегеніміз не?
- WWW дегеніміз не?
- WWW - ғы браузер дегеніміз не?
- Іздестіру жүйесі дегеніміз не?
- Телеконференция дегенді қалай түсінесіз?
- FTP (File Transfer Protocol) - Файлдарды жіберу протоколы не үшін қолданылады?
- Чат (IRC -Internet Real Chat) дегеніміз не?
- Domain - домен дегеніміз не?
- Провайдер дегеніміз кім?
- өмірден
2.Интернет желісі де телефон жүйесі сияқты ...
- басқару
- басқарылады
- басқарды
- басқаруы
- басқаруға
- «Енгізу» орысша қалай болады?
- найти
- печатать
- проверить
- вводить
- свернуть
4.Интернет-қосымшаларының адрестік қүрылымы (негізгі парақ):
- қосымша:// мекеме.домен.қосымша
- қосымша://қосымша.мекеме.домен
- қосымша://қосымша.мекеме.домен
- домен://қосымша.мекеме. қосымша
- домен://қосымша.мекеме.қосымша
- ... - интернеттің тағы да бір косымшасы,желіде нактылыуакытта интерактивті сүхбаттасу.
- Usenet
- FTP
- . Чат
- WWW
- HTTP
Әдебпет:
- Гусаков В.П., Шевчук Е.В., Редикарцева Е.М. Модели и технологии оценки знаний методом компьютерного тестирования.
- Қошанова Ж. T Кәсіби қазақ тілі (оку эдістемелік күрал) 2013 жыл.
- Қазақ тілі мен әдебиеті және инновациялық мэселелері» атты халықаралық ғылыми- практикалық конференция материалдары. 2008 жыл