Другие статьи

Цель нашей работы - изучение аминокислотного и минерального состава травы чертополоха поникшего
2010

Слово «этика» произошло от греческого «ethos», что в переводе означает обычай, нрав. Нравы и обычаи наших предков и составляли их нравственность, общепринятые нормы поведения.
2010

Артериальная гипертензия (АГ) является важнейшей медико-социальной проблемой. У 30% взрослого населения развитых стран мира определяется повышенный уровень артериального давления (АД) и у 12-15 % - наблюдается стойкая артериальная гипертензия
2010

Целью нашего исследования явилось определение эффективности применения препарата «Гинолакт» для лечения ВД у беременных.
2010

Целью нашего исследования явилось изучение эффективности и безопасности препарата лазолван 30мг у амбулаторных больных с ХОБЛ.
2010

Деформирующий остеоартроз (ДОА) в настоящее время является наиболее распространенным дегенеративно-дистрофическим заболеванием суставов, которым страдают не менее 20% населения земного шара.
2010

Целью работы явилась оценка анальгетической эффективности препарата Кетанов (кеторолак трометамин), у хирургических больных в послеоперационном периоде и возможности уменьшения использования наркотических анальгетиков.
2010

Для более объективного подтверждения мембранно-стабилизирующего влияния карбамезапина и ламиктала нами оценивались перекисная и механическая стойкости эритроцитов у больных эпилепсией
2010

Нами было проведено клинико-нейропсихологическое обследование 250 больных с ХИСФ (работающих в фосфорном производстве Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции)
2010


C использованием разработанных алгоритмов и моделей был произведен анализ ситуации в системе здравоохранения биогеохимической провинции. Рассчитаны интегрированные показатели здоровья
2010

Специфические особенности Каратау-Жамбылской биогеохимической провинции связаны с производством фосфорных минеральных удобрений.
2010

Шымкент қаласында жүректің ишемиялық ауруы кезінде ересек халықтың аурушаңдығы мен өлімі

Түйін

Мақалада науқастардың жынысына, жасына және жыл мезгілдеріне байланысты қаланың ересек халқының арасында жүректің ишемиялық ауруымен сырқаттанушылық пен өлім-жітім динамикасы берілген. ЖИА-дан өлімнің жалпы жағдайларының біртіндеп төмендеуі анықталды. Ерлердің басымдылығы байқалады,оның ішінде алғашқы үш жас топтарында, әсіресе жас және орта жастағы тұлғаларда 4,6 есе көп. Ең көп өлім-жітім қыста анықталды, ең азы күзде және де жас кезінде өлім-жітім жиілігінің артуы байқалады.

Кілт сөздер: жүректің ишемиялық ауруы, ауру, өлім-жітім, жыл мезгілдері.

Өзектілігі. Қанайналым жүйесінің аурулары әлемдегі өлім-жітімнің басты себептерінің бірі болып табылады. Қазақстанда оларды емдеу және алдын алу бойынша қабылданған шараларға қарамастан, қан айналым жүйесі ауруларының ішінде негізгі орынды жүрек-қан тамырлары аурулары (ЖҚА): артериальді гипертензия (АГ), жүректің ишемиялық аурулары (ЖИА), ми-қан тамырлары аурулары (МҚА) алады. 2001 - 2017 ж.ж. ҚР тұрғындарының қан айналым жүйесі ауруларының ересектер арасында 2,4 есе өсуі байқалады (9676,6-дан 23544,0-ке дейін 100 мың.тұрғынға), соның ішінде алғаш анықталғандар 1,9 есе (1841,3-тен 3604,8-ге дейін) [1]. Сонымени бірге, ЖҚА-нан өлім- жітім 494,6-тен (2001) 528,3-ке дейін (2008) өсті, 2008 ж. (489,7) бастап төмендей бастады және анық төмендеуі 2009 ж. (416,4) басталды. 2017ж. (174,8 -100 мың.тұрғынға) өлім-жітім саны 3 есе төмендеді[1,2,3].

Мақсаты мен міндеттері. 2001-2017 жылдар аралығында еліміздің жаңа, тез өсіп келе жатқан мегаполисі, Шымкент қаласында, коронарлық жүрек ауруынан сырқаттанушылық пен өлім- жітім динамикасын, әсіресе, 2009 ж. бастап, республикалық көрсеткіштермен салыстырып зерттеу,. Шымкент қаласындағы жүректің ишемиялық ауруларынан ай мен жыл мезгілдеріне, сондай-ақ науқастардың жынысы мен жасына байланысты жүрек-қантамыр ауруларынан өлім-жітімін (ЖҚӨ) талдау.

Материалдар мен әдістер. Зерттеу материалдары ҚР ЭМ статистика комитетінің 2009-2017 жылдарға арналған жүректің ишемиялық ауруынан ересек тұрғындар арасындағы (18 жас және одан жоғары) ай сайынғы өлім-жітім туралы статистикалық мәліметтері болды. Күнделікті өлім-жітім көрсеткіштері ай, содан кейін маусым (көктем, жаз, күз, қыс) бойынша жынысы мен жас топтары бойынша талданады: жас (18-44 жас), орта жас (45-59 жас), қарттар (60-74 жас) және қартайған (75 жас және одан жоғары).

Нәтижелер мен талқылаулар. Денсаулық сақтау министрлігінің ресми статистикасына сәйкес, жаңа ғасырдың қазіргі жылдарында Қазақстанның ересек тұрғындары арасында, оның ішінде Қазақстан Республикасының және Шымкент қаласындағы қалалық тұрғындардың диагностикаланған ЖИА диагнозы айтарлықтай артты(1-кесте).

Кесте 1 - 2001-2017ж.ж. ҚР мен Шымкент қ. ересек тұрғындарының алғаш анықталған ЖИА

Ауру

Халық / Жылдар

2001

2005

2008

2009

2013

2017

ЖИА

ҚР барлық тұрғындары

321,5

317,7

444,4

457,3

500,6

497,8

ҚР қала тұрғындары

351,7

298.6

431,6

453,8

524,6

529,8

Шымкент қ.

159.7

4 89.6

429.4

552.1

605.2

591.4

2009 жылдан бастап Қазақстан Республикасында ЖҚА жалпы қарқынының айтарлықтай төмендеуін ескере отырып, біз пациенттердің жынысы мен жасына байланысты 2009 жылдан 2017

жылға дейінгі кезеңде Шымкент қаласының ересек тұрғындарының күнделікті өлімінің ЖИА болатын динамикасын егжей-тегжейлі талдадық.

Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, ЖИА күнделікті өлімнің жылдық динамикасы қызығушылық тудырады. 2009-2017 ж.ж. Шымкент қаласының ересек тұрғындарының ЖИА болатын өлім-жітімінің динамикасы (МКБ-10 бойынша I20-I25 блоктар) 1-суретте келтірілген.

1-суреттегідей ЖИА-нан жалпы өлімнің 554-тен (2009 ж.) бастап 2017 жылға дейін 326-ға дейін біртіндеп төмендеуі байқалады. Сонымен қатар АГ-дан өлімге қарағанда, жалпы алғанда, жастар мен орта жастағы адамдарда 4,6 есе көп, әсіресе алғашқы үш жас топтарында ерлердің басым болуы байқалады. 75 жастан асқан жастағы қарт әйел кісілер - 968 қайтыс болған, ер кісілер - 511 оқиға тіркелген. ЖИА-нан өлім-жітімнің таралуы науқастардың жыл мезгілдерінде және жас топтарында айтарлықтай ерекшеленді (2-кесте). Ең жоғары өлім қыста - 922 (27,9%), көктемде - 844 (25,5%), жазда - 779 (23,6%) және ең төменгі күзде - 759 (23,0%) байқалды. Сондай-ақ, АГ-мен салыстырғанда өлім-жітімнің ұлғаюы 163 (4,9%) жастарда, орта жастағыларда 651 (19,7%) құрайды. 1011 (30,6) қарттар, 1479 (44,8%) кәрілік жастағы тұрғындар.

3-кесте - 2009-2017 жж. Шымкент қ. ересек тұрғындарының жынысы мен жасы бойынша жыл мезгілдеріне байланысты ЖИА-нан өлімінің көрсеткіштері

Жасы/ме згіл

көктем

жаз

күз

қыс

Барлығы

Нәтиже

әйел

Ер

әйел

ер

әйел

ер

әйел

ер

әйел

ер

18-44 жас

5

33

7

31

7

30

10

40

29

134

163

45-59 жас

25

135

25

106

32

136

31

161

113

538

651

60-74 жас

93

183

80

137

80

142

117

179

370

641

1011

75 жас және одан жоғары

230

140

261

132

219

113

258

126

968

511

1479

Барлығы

353

491

373

406

338

421

416

506

1480

1824

3304

Нәтиже

844

779

759

922

3304

 

Қорытынды. Осылайша, Шымкент қаласындағы жүректің ишемиялық ауруларынан болатын өлім-жітім мен өлім туралы статистикалық деректерді талдау ЖИА болатын өлім жағдайларының біртіндеп төмендеуін көрсетті. Сонымен қатар, ерлердің, соның ішінде алғашқы үш жас топтарында, әсіресе, жас және орта жастағы адамдарда 4,6 есе артық басымдық бар. Ең көп өлім жағдайы қыста байқалды, күзде ең аз, және жасқа байланысты өлім-жітім жиілігінің артуы байқалды.

 

Әдебиеттер

  1. «Здоровье населения Республики Казахстан и деятельность организации здравоохранения в 2001-2017 гг», Стат.сборники.-Астана за 2002-2018 г.г.
  2. К эпидемиологии ишемической болезни сердца и артериальной гипертензии в Казахстане //Сейсембеков Т.З., Нургалиева Н.К., Искакова Б.К. и др. Вестник Медицинского центра УДП РК.- 2011.- №2 (40). - С.38-43.
  3. Effect of High Temperatures on Daily Counts of Mortality from Diseases of Circulatory System in Astana, Kazakhstan //Andrej M Grjibovski, Nassikhat Nurgaliyeva, Aliya Kosbayevа et al// Medicina. – 2012. - Volume 48. – Issue 12. - P. 640-646. http://medicina.lsmuni.lt/1212/1212-06e.htm

Разделы знаний

Биология

Биология бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  ғылыми және тәжірибелі биология бойынша көптеген мақалалар мен баяндамаларды таба аласыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында қазіргі билогияның негіздері, тарихы,  зерттеу бағыттары мен ғылыми зерттеулердің нәтжелері және биология ғылымының басқа да бөлімдері жайлы толық анықтама береді.

Медицина

Совокупность наук о болезнях, их лечении и предупреждении.

Педагогика

Бұл бөлімде сіздер педагогика пәні бойынша көптеген тақырыптарға арналған мақалалар мен баяндамаларды таба аласыз. Бұл мақалалар сіздерге түрлі педагогика жайлы ғылыми жұмыстарды жазуға бағыт-бағдар бере отырып, жаңа ғылыми ашылымдар мен тәжірибелік зерттеулердің нәтижелерін танып-білуге көмектеседі.

Психология

Психология бөлімінде психология пәні, міндеттері мен мақсаттары, психикалық құбылыстардың пайда болу заңдылықтары, психология бөлімінің тармақтары, психология ғылымының пайда болу тарихы, қалыптасуы және психологияның басқа да тақырыбындағы қызықты мақалаларды таба аласыздар. 

Социология

 Бұл бөлімде социология немесе әлеуметтану ғылымы жайлы, қоғамның қалыптасуы, жұмыс істеуі және даму заңдылықтары туралы мақалалар қарастырылған. 

Тарих

Бұл бөлімде сіздер тарих ғылымының түрлі тақырыбына жазылған көптеген ғылыми мақалаларды таба аласыздар. Бұл мақалалар сіздерге рефераттар мен баяндамаларды жазуға көмектеседі.

Техникалық ғылымдар

Мұнда келесідей ғылыми мақалалар жарияланады: физика-математикалық , химиялық, гелогия-минерология, техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті  мәселелері, ғылыми конференциялардың, семинарлардың материалдары, ғылыми-техникалық комиссияның қағидалары, техникалық білімнің мәселелері.

Филология

 Бұл бөлімде филология пәні жайлы, филологияның түрлі тақырыбына жазылған мақалалардың жиынтығы қарастырылған. 

Философия

Қазақстанның ғылыми журналдарында жарияланған  философия пәні бойынша ғылыми мақалалар. Бұл бөлімде қоғам тану жайлы көзқарастар, сонымен қатар қазақ халқының ұлы тұлғаларының философиялық көзқарастары келтірілген.

Халықаралық қатынастар

Халықаралық  қатынастар  бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында халықаралық қатынастарды дамытудың жолдары мен оларды дамытудағы негізгі алғышарттарды қарастырады. Халықаралық экономикалық қатынастардың мемлекетті дамытудағы ролі мен маңызын ашып көрсетеді.  Мұнда сіздер халықаралық қатынастар, сыртқы экономикалық саясат тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Экология

Экология

Экономика

Экономика бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында материалдық игіліктерді өндіру, айырбастау, бөлу және тұтыну үрдісі кезінде адамдар арасында пайда болатын өндірістік қатынастарды дамытудың жолдарын қарастырады.  Мұнда сіздер экономика, экономикалық теория тақырыбы бойынша көптеген материалдарды таба аласыздар.  

Құқық

Құқық бөлімінде сіздер Қазақстанның ғылыми журналдары мен жиынтықтарында жарияланған, мақалалар мен баяндамаларды табасыздар.  Авторлар өздерінің жұмыстарында құқық туралы жалпы түсінікті ашады, құқықтық қоғамның қалыптасып дамуы жайлы және оның маңызын қарастырады. Мұнда сіздер құқық пәні тақырыбында жазылған көптеген материалдарды таба аласыздар.