Аннотация: Әлемде орын алып жатқан пандемияның басталуы,зардаптары мен әлемге әсерін қарастыру. Пандемия кезінде орын алған ерекше өзгерістер. Жалпы өзгерістерді қарастыра отырып, мәселелерді анықтау. Індеттің әсерін ұғынып сақтық шараларын қатаң ұстану, денсаулығымызды күтіп ұстау қажеттілігінің туындауы.
Annotation: Consider the origins,consequences, and impact of the pandemic that is taking place in the world. Unique changes that occurred during the pandemic. Identify problems by considering general changes. Awareness of the impact of the epidemic, strict compliance with precautions, the need to take care of our health.
Короновирус ауруының пандемиясы 2019 жылы, желтоқсан айының ортасында орталық Қытайда орналасқан Хубэй провинциясына кіретін Ухань қаласының Хуанань жануар мен теңіз өнімдері базарында болған тұрғындары түсініксіз пневмонияға шалдыққанын түсінгеннен бастап анықталған болатын. Бұл пневманияның қарқынды дами бастауына байланысты 22 қаңтардан бері Ухань қаласы мен сонымен қатар оған шекаралас Хуанган, Эчжоу, Чиби және Чжицзян қалаларында шектеу шаралары жарияланды. Жалпы алғанда Қытайлық 14 қаладан шығуға тиым салынып қатаң карантиндік шаралар жүзеге асырыла бастады. Себебі бұл індеттің медициналық даму қарқыны мен денсаулыққа келтіретін үлкен әсерлері анық байқалған болатын. Осылайша бұл індет Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының төтенше жағдай комитетінің індетке қатысты отырысы өтті. 23 қаңтарда ДДҰ бас директоры Тедрос Аданом Гебреисус ДДҰ төтенше жағдай комитеті жаңа коронавирус індетінің өршуі ерекше қауіп төндіретіні жайлы бір тоқтамға келмегенін айтып, халықаралық деңгейде денсаулық сақтау аясында төтенше жағдай жарияланбайтынын мәлімдеді. Дегенмен Қытайдан тыс алғашқы жағдай 2020 жылдың 13 қаңтары белгілі болды. Ол 8 қаңтар күні Уханьнан Бангкокқа (Тайланд) ұшып келген 61 жасар әйел. 18 қаңтарда Қытайдан тыс орын алған жағдай саны үшке таяды (Тайландта екеу, Жапонияда біреу).
Қытайдан тыс бірнеше ауруға шалдығу жағдайы тіркелгендіктен, эпидемиологтар Уханьдағы вирус жұқтырғандар саны ресми тіркелген 41 жағдайдан да көп (1-2 есе) болуы мүмкін деген шешімге келді. Науқастарды қараған дәрігерлердің де ауруға шалдығуы - вирустың адамнан адамға берілетінін дәлелдеді. Осылайша бұл індеттің салдары бүкіл әлемге үлкен зардаптар әкелді. Мемлекеттер бұл аурудан сақтану үшін шекараларын жауып Бөгде халықтардың келуін шектей бастады. Демек бұл пандемия әлемдік деңгейде көрініс тапты. Індеттен сақтану үшін ірі туристтік, экономикалық маңызы мен үлесі бар елдер шекараларын жапты.
COVID-19 пандемиясының Қазақстанға келтірген негізгі зардаптары
Жалпы бұл індет Қазақстанда 13 наурызда алғаш анықталған болатын. Бұл ауру анықталған алғашқы екі азаматтың да Германиядан ұшып келгені анықталған болатын. Бұл жағдай біздің елімізде алғаш тіркелген жағдай болып есептелінді. Олармен бірге ұшып келген 12 азаматта қатаң карантинге алынды. Осылайша осы індетті басқа мемлекеттен келген Қазақстан азаматтары көптеп жұқтыра бастады. Бұл жайыт елімізде індеттің таралуын қарқындандыра түсті. Осылайша Қазақтанда алғашқы карантиндік шаралар қабылданып, шегараны жабуды қолға алу басталған еді.
Бұл індет жалпы медициналық,қаржылық жағдайына байланысты болсын Қазақстанға үлкен нұқсан келтіргені анық. Жалпы алғанда халықтың жұмыссыз қалуы,шекаралық мәселелер,экспорт пен инпорттың болмауы,халақтың індетке шалдыға бастауы т.б үлкен проблемалар айқын көріне бастады. Қазақстанның ішкі мәселесінде халықтың жағдайының күрт төмендеуі мен жұмыссыздық сондай ақ азық- түліктің қымбаттауы бұл тек мәселенің бастамасы болатын. Наурыз айынан бастап инфекцияны жұқтырғандар саны 1002 адамға жетті. Бұл Қазақстанда болған ең алғашқы антирекордтардың бірі болды. Осы кездің өзінде індетпен ауырғандар саны 222671 адамға жетті. Оның 205554-жазылып шықса, 2840 көз жұмған болатын. Демек бұл вирустың таралуы өте қарқынды әрі қауіпті бола түсті.Еліміз бұл жағдайға дайын болмаған соң аурухана науқастарға толып,көмек көрсетілетін мекемелер мен дәрігерлер жетіспеушілігі, медицинамыздың әлсіздігін нақты аңғаруға болатынын байқадық. Билік басындағы шенеуліктер мәселені шешудің түрлі жолдарын қарастырып,халыққа мынандай ауыр жағдайда барынша демеу көрсетуге тырысты. Жағдайды жеңілдету үшін түрлі карантиндік шаралар қабылданды. Дегенмен халық бұл карантиндік шараларды үнемі сақтай бермеитін. Бұл індеттің Қазақстанда таралуына үлкен ықпал тигізгені анық. 1 тамызда ауырғандар саны 49581 адам болса,қайтыс болғандар саны, 647 жеткен болатын.
Осындай көрсеткіштер әлемнің әр түкпірінде болып жатты. Және барша адамзат бұл індеттен құтылу үшін вакцина керек екеніне көз жеткізді. Осылайша Қазақстанда отандық QazVac-сын жасап шығарды. Бұл індетті жеңудің бірден-бір жолы. Осылайша Қазақстан індеттен арылуға үлкен қадамдар жасай бастады. Елде бірқатар карантиндік шаралар жеңілдетілді. Адамдар қалыпты өміріне орала бастады. Дегенмен де бұл бірден ретке келе қойған жоқ. Жұмыссыздар саны пандемия кезінде 8 есеге өскені анықталды,ажырасу саны 48 мың отбасыға жетті. Бұл қоғамның ішкі дертіне айналған мәселелер болды. Бұл мәселелерді шешу үшін үкімет үлкен шаралар қабылдай бастады. Оларға Халықты жұмыспен қамту орталықтары мен түрлі ұйымдар ат салысуда.
Демек бұл пандемия Қазақстанды төтенше жағдайға дайын болуға,медицинасының біршама өсуіне, халықтың түсіп кеткен өмір сапасының көтерілуіне ат салысуға үйреткені сөзсіз. Зияныны келсек біздің экономикамыздың әлсіздігі,тұралап қалудың басым болуын айтуға болады.
Індеттен арылу әуелі өзімізді күтуден басталатынын ұмытпағанымыз жөн.
Қолданылған әдебиеттер
https://ru.wikipedia.org/wiki/COVID-19